Tại hội nghị thường kỳ, cuộc họp Đại hội đồng (Council Meeting) luôn diễn ra vào cuối ngày đầu tiên (Day 1) của hội nghị để giải quyết những vấn đề quan trọng nhất của Hội, trong đó có việc bầu cử chủ tịch mới của Hội cho 4 năm tiếp theo. Do lần này cuộc họp Đại hội đồng được tổ chức dưới hình thức hybrid (trực tuyến & trực tiếp), nên đã thu hút được nhiều nhất từ trước tới nay sự có mặt của chủ tịch các hội quốc gia thành viên. Lần đầu tiên một chủ tịch của Hội VSSMGE của chúng ta được tham dự cuộc họp Đại hội đồng này. Trong các kỳ hội nghị thường kỳ trước, VSSMGE thường ủy nhiệm cho các hội viên có mặt tại hội nghị, thay mặt chủ tịch Hội tham gia cuộc họp này. Lần đầu tiên tham dự cuộc họp Đại hội đồng của ISSMGE, với tư cách là chủ tịch hội quốc gia thành viên, mới thấy có nhiều chuyện hay. Hay nhất là tranh luận về tư cách hội viên của Nga.
Vận động của Ukraina khai trừ Nga khỏi ISSMGE
Để đối phó với cuộc tấn công của Nga chống lại Ukraine, Hội Cơ học Đất, Địa kỹ thuật và Kỹ thuật Nền móng Ukraina (Ukrainian Society for Soil Mechanics, Geotechnics & Foundation Engineering = USSMGFE) đã viết thư Hội Cơ học Đất, Địa kỹ thuật và Kỹ thuật Nền móng của Nga (RSSMGFE) để tìm kiếm sự đoàn kết và yêu cầu các nhà khoa học Nga phản đối chiến tranh. Không nhận được phản hồi và do đó, Hiệp hội Cơ học Đất, Địa kỹ thuật và Kỹ thuật Nền móng Ukraina đã đề xuất kiến nghị rằng Hội RSSMGFE của Nga nên bị khai trừ khỏi ISSMGE. Hội RSSMGFE của Nga đã trả lời Ban Thư ký ISSMGE với quan điểm rằng Vận động (Motion) của Ukraina không phù hợp với mục đích của Hội Quốc tế ISSMGE, đó là thúc đẩy hợp tác quốc tế giữa các kỹ sư và nhà khoa học nhằm nâng cao kiến thức trong lĩnh vực địa kỹ thuật và các ứng dụng kỹ thuật của nó.
Giáo sư Shin cho rằng các sự kiện quân sự khác đã xảy ra trong quá khứ mà không có đề xuất khai trừ bất kỳ Hội quốc gia thành viên nào. Tổng thư ký ISSMGE, GS. Neil Taylor, tuyên bố rằng trong trường hợp này, đây là lần đầu tiên ISSMGE nhận được một đề xuất như vậy và do đó cần được đưa ra Đại hội đồng. Mario Manassero (Ý) đã tán thành đề nghị này, sau đó cho phép nó được thảo luận. Trong cuộc thảo luận diễn ra sau đó, Giáo sư Kirichek (Ukraine) nhắc lại kiến nghị đầu tiên đã được đệ trình và Giáo sư Ilyichev (Nga) lên tiếng phản bác.
Tại cuộc họp Đại hội đồng, ngay khi Chủ tịch ISSMGE bắt đầu cho thảo luận về vận động của Ukraina USSMGFE (khai trừ Hội Nga), với tư cách là Chủ tịch Hội CHĐ & ĐKTCT Việt Nam, tôi đã bày tỏ quan điểm cho rằng các vấn đề chính trị không nên là việc của ISSMGE. Tôi nói: “Việt Nam là một đất nước đã trải qua rất nhiều cuộc chiến tranh. Chúng ta không nên đổ lỗi chiến tranh cho những người dân thường, bao gồm các nhà khoa học, vận động viên thể thao, nghệ sĩ, v.v. Ngay cả trong chiến tranh, người Việt Nam chúng tôi chưa bao giờ coi nhân dân Mỹ hoặc người dân Trung Quốc là kẻ thù. Chúng tôi tin rằng những người dân thường cũng có thể giúp ngăn chặn chiến tranh. Vì vậy, khai trừ Hội RSSMGFE của Nga ra khỏi ISSMGE là hành động không công bằng”.
Ông Garin (Thụy Điển) cho rằng sẽ là sai lầm nếu chấm dứt tư cách thành viên của Hội Địa kỹ thuật Nga và đề xuất một vận động thay thế là chỉ nên tạm đình chỉ tư cách Hội viên của Nga. Đề xuất thứ hai này được TS. Cazzuffi (Ý) tán thành. Tiếp theo là đề xuất thứ ba do TS. Pardo De Santayana (Tây Ban Nha) đưa ra: đó là bỏ qua cả hai vận động đầu tiên (của Ukraina và của Thụy Điển), có nghĩa là giữ nguyên tư cách hội viên của Nga. Điều này đã được ông Robins (New Zealand) tán thành.
Chủ tịch ISSMGE lưu ý rằng một số quan điểm đã được bày tỏ nhưng vì không có lập luận mới, các động thái có thể được biểu quyết. Lưu ý rằng nhiều Hội quốc gia thành viên có thể cảm thấy không thoải mái với việc biểu quyết bằng cách giơ tay, Chủ tịch ISSMGE đề xuất rằng việc biểu quyết nên được gửi qua email cho Tổng thư ký, kèm theo bản sao gửi cho Chủ tịch. Tổng thư ký đã tiến hành tổ chức cuộc bỏ phiếu online qua mail này, trong đó các đại biểu bỏ phiếu sẽ có 24 giờ để bỏ phiếu của họ.
Như vậy có 3 vận động để bỏ phiếu: 1) Vận động 1 của Ukraina: khai trừ Nga khỏi ISSMGE, 2) Vận động 2 của Thụy Điển: tạm đình chỉ tư cách Hội viên của Nga, và 3) Vận động 3 của Tây Ban Nha: là bỏ qua cả hai vận động đầu tiên. Như vậy các hội quốc gia thành viên sẽ bỏ phiếu cho cả 3 vận động. Mỗi một vận động sẽ bỏ phiếu: thuận (For), phản đối (Against) hay phiếu trắng (Abstain), xem Hình 2. Phức tạp quá nhỉ? Tôi cứ tưởng là chỉ bỏ phiếu cho 3 phương án: Khai trừ (Nga), treo tư cách hội viên của Nga, và giữ nguyên tư cách hội viên của Nga.
VSSMGE đã bỏ phiếu trắng cho vận động 1 và 2, và bỏ phiếu thuân cho Vận động 3. Theo thông lệ việc bỏ phiếu các vận đông được xem xét theo thứ tự ngược lại và sau khoảng thời gian 24 giờ, lá phiếu cho Vận động 3 thắng áp đảo: có 40 phiếu tán thành, 16 phiếu chống và 3 phiếu trắng. Do đó, Vận đông 3 được lựa chọn và các Vận đông 1 và 2 bị hủy bỏ. Tư cách hội viên của Nga RSSMGFE được giữ nguyên.
Từ trước cuộc họp Đại hội đồng, một số người khuyên tôi chỉ nên bỏ phiếu trắng chứ không nên bỏ phiếu chống hay phiếu thuận trong vấn đề này, càng không nên phát biểu gì vì chính trị rất phức tạp. Thế nhưng khi tham gia cuộc họp tôi lại thấy “ngứa mồm” và phát biểu những suy nghĩ thật trong lòng. Ngay sau phát biểu, tôi nhận được nhiều ý kiến ủng hộ của một số đại biểu, trong đó có TS. Fernando Pardo de Santayana, chủ tịch Hội CHĐ và ĐKTCT Tây Ban Nha, (SEMSIG Sociedad Española de Mecánica del Suelo e Ingeniería Geotécnica), ông viết trên chat: “Hội quốc tế ISSMGE không nên để bị vướng vào các mâu thuẫn chính trị hay quân sự”. Chị Marina Pantazidou, đại biểu Hy Lạp còn viết riêng cho tôi: “Cám ơn bạn đã bày tỏ suy nghĩ của bạn”, xem các ý kiến có mũi tên đỏ trong Hình 1.
Hai hội USSMGFE của Ukraina và RSSMGFE của Nga có cùng cội nguồn và tách ra khi Liên Xô giải thể. Chính vì vậy hai hội có tên giống nhau: Hội Cơ học Đất, Địa kỹ thuật và Kỹ thuật Nền móng (Society for Soil Mechanics, Geotechnics & Foundation Engineering, và chỉ duy nhất hai hội này có tên như vậy. Họ từng là đồng bào anh em, đến bây giờ rơi vào cảnh huynh đệ tương tàn. Quá đau xót.
Phùng Đức Long
Chủ tịch Hội CHĐ & ĐKTCT Việt Nam
E-mail: [email protected]
